Lahos nata sa kalibutan sa Bitcoin! Pero usa na, atong ipasabot kining 3 ka termino: Fiat Money, Digital Currency, and Cryptocurrency.
Ang fiat money kay bisan unsang tipo sa kwarta nga gi-isyu sa usa ka sentral nga gobyerno. Kini nga tipo sa kwarta kay wala gisuportahan ug usa ka pisikal nga palaliton. Ang bili niini nag-una nga gibase sa pagsalig sa mga tawo sa abilidad sa gobyerno sa pagpadayon niini. Pipila ka ehemplo sa fiat money kay ang Philippine Peso (PHP), United States Dollar (USD), European Dollar (EUR), o Japanese Yen (JPY).
Ang digital currency kay bisan unsang tipo sa kwarta nga gidumala, gitipigan, ug gibaylo sa mga sistema sa digital nga kompyuter, labi na sa online. Ang kasagarang tipo mao ang virtual pesos nga imong gibutang sa GCash, PayMaya, Unionbank, o bisan ang nahabilin nga balanse sa inyong mga Grab wallet.
Ug ang pinaka-katapusan, Cryptocurrency usa ka tipo sa digital currency base sa cryptography. Kini kay peer-to-peer ug kasagaran desentralisado. Ayawg kabalaka, maabot ra na nato unya!
Ang Cryptocurrency usa ka tipo sa digital currency. Apan dili kini direkta nga parehas niini. Busa, ang tanan nga mga cryptocurrencies mga digital nga kwarta, apan dili tanan nga mga digital nga kwarta mga cryptocurrencies.
Ang uban nga mga tipo sa digital currency mao ang "virtual currencies", sama sa Lazada Reward Points ug central bank digital currencies, nga digital money nga gi-isyu sa gobyerno.
Ready na nga mopadayon pa? Magsugod ta pinaagi sa pagbungkag sa termino hangtod sa ilang mga root words: crypto ug currency.
Ang Crypto nakuha gikan sa word nga cryptography, nga nagrefer sa praktis sa mga teknik alang sa luwas nga komunikasyon sa presensya sa mga kontra o dili maayo nga mga aktor. Sa yanong pagkasulti, ang cryptography mao ang praktis sa pagtago sa impormasyon.
Ania ang usa ka ehemplo kung giunsa pagbuhat ang cryptography:
Ibutang ta nga gusto ni Pedro nga magpadala ni Darna og sekretong mensahe nga si Darna ra ang makabasa. Aron mahimo ni, silang duha kinahanglang magmemorya sa table sa ubos.
Samtang gipadala ni Pedro ang "ADC" ngadto ni Darna, si Darna mag interpret niini ug 143.
Niining paagiha, luwas nga makakomunikar sila si Pedro ug Darna sa usa’g usa nga dili mabalaka nga masabtan sa ubang mga tawo ang ilang gisulti.
Ang ehemplo sa taas kay usa ka gipasimple nga kaso sa cryptography. Ang gigamit sa Bitcoin mao ang imong gitawag nga asymmetric cryptography. Atong hisgotan kini sa sunod nga chapter.
Ang currency, sa laing bahin, usa ka medium of exchange ug usa ka sistema sa kwarta nga kasagarang gigamit sulod sa mga nasud. Ang mga ehemplo niini kay ang Philippine Peso (PHP), United States Dollar (USD), European Dollar (EUR), o Japanese Yen (JPY).
Sa tanan niini nga giingon, mahiusa na nato ug maghimo usa ka yano, ug singular nga pasabot:
Ang cryptocurrency usa ka tipo sa digital currency nga gisiguro sa cryptography — nga halos imposible nga mapeke o ma-hack.
Kasagaran ani, ang mga cryptocurrencies gibase sa blockchain, nga naghimo sa kadaghanan niini nga desentralisado.
Sa ato pa:
Blockchain - ang teknolohiya luyo sa Bitcoin.
Desentralisado - ang estado nga walay usa nga entidad nga nagkontrol.
Ato pa ni’ng sturyahan ang ubang termino unya. Sa pagkakaron, i-congratulate ang imong kaugalingon nga kahibalo naka karon ug unsay pasabot sa cryptocurrency!
Sa sunod nga leksyon, atong tan-awon sa mubo ang kasaysayan sa Bitcoin ug kung giunsa kini tanan nagsugod.